Κανέλα, ένα πολύτιμο μπαχαρικό

H κανέλα με το ξεχωριστό άρωμα είναι ένα από τα πιο πολύτιμα μπαχαρικά, και χρησιμοποιούνταν από τα βιβλικά χρόνια τόσο για το άρωμα και τη γεύση της όσο και για τις ιαματικές της ιδιότητες.

Αυτό το εξωτικό ραβδάκι, προέρχεται από τον εξωτερικό φλοιό του δέντρου Cinnamomum. Ο φλοιός αυτός , όταν ξηραίνεται έχει περιστρεφόμενη σωληνοειδή μορφή, γνωστή σαν "πένα." Το φυτό είναι ένα μικρό, αειθαλές θαμνώδες δέντρο που ανήκει στην οικογένεια των δαφνοειδών( lauraceae) και στο γένος Cinnamomum. Είναι εγγενές της Σρι Λάνκα, αλλά βρίσκεται επίσης σε πολλές άλλες χώρες όπως στη Μυανμάρ, στο Μπαγκλαντές, στην Ινδία, στην Κίνα και στην Ινδονησία.
Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες δέντρων, από τα οποία παράγεται κανέλα . Η ποικιλία της Σρι Λάνκα θεωρείται η "αληθινή κανέλα" και επιστημονικά ονομάζεται Cinnamonum verum. Παραδοσιακά παραλαμβάνεται ο φλοιός του δέντρου, θρυμματίζεται το εξωτερικό μέρος με μια ράβδο από ορείχαλκο και στον εσωτερικό φλοιό που απομένει γίνεται μια μεγάλη τομή. Κατόπιν τυλίγεται με το χέρι και τοποθετείται σε ειδικό χώρο για ξήρανση.
Το αρωματικό αιθέριο έλαιο (που αντιστοιχεί περίπου στο 0,5% έως 1% των συστατικών) εξάγεται, από τον φλοιό. Συνήθως, το έλαιο παραλαμβάνεται ως εξής : Ο φλοιός υφίσταται απαλά, προσεκτικά «χτυπήματα» , διαβρέχεται , και στη συνέχεια ακολουθεί απόσταξη του συνολικού παρασκευάσματος. Το έλαιο έχει χρυσοκίτρινο χρώμα, τη χαρακτηριστική μυρωδιά της κανέλας και μια πολύ ζεστή, αρωματική γεύση. Η πικάντικη γεύση και το άρωμα στο μπαχαρικό της κανέλας, οφείλονται στις ενώσεις κινναμική αλδεΰδη και κινναμαλδευδίνη
H Κάσια , που είναι γνωστή και σαν κινέζικη κανέλα είναι ένα άλλο, διαφορετικό μέλος της οικογένειας των φυτών lauraceae και το επιστημονικό της όνομα είναι cinnamomun cassia. H Κάσια έχει πιο «τραχειά» υφή και είναι πιο πικάντικη, αλλά λιγότερο αρωματική από την κανέλα. Συνήθως αντικαθιστά την κανέλα σε αλμυρά πιάτα.

Συστατικά και Υγεία

• Η κανέλα περιέχει συστατικά με αντι-οξειδωτικές, αντι-διαβητικές, αντι-σηπτικές και αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες. Επίσης στις ουσίες της κανέλας αποδίδονται τοπικές αναισθητικές δράσεις καθώς καταπραϋντικές για προβλήματα του δέρματος και για το πεπτικό σύστημα.
• Η Κανέλα έχει την υψηλότερη αντιοξειδωτική ικανότητα, που έχει καταμετρηθεί μεταξύ των φυσικών τροφίμων. Η τιμή ORAC (Oxygen radical absorbance capacity) είναι 267536 ισοδύναμα (ΤΕ)
• Το μπαχαρικό αυτό, περιέχει διάφορα αιθέρια έλαια , ωφέλιμα για την υγεία. Ένα παράδειγμα είναι η ευγενόλη, μια ουσία της ομάδας των φαινυλπροπανοιδών, που δίνει ένα ευχάριστο γλυκό άρωμα. Η ευγενόλη έχει τοπική αναισθητική δράση και φαίνεται πως δρα και ως αντιφλεγμονώδες. Για τους λόγους αυτούς, χρησιμοποιείται σε διαδικασίες της οδοντιατρικής όσον αφορά σε δόντια και σε ούλα
• Αλλά σημαντικά αιθέρια έλαια της κανέλας είναι το κινναμικό αιθύλιο, η λιναλοόλη, η κινναμαλδεύδη, η β-καρυοφυλλίνη και η μεθυλ - καβικόλη.
• Υπάρχουν ενδείξεις, ότι η κινναμαλδευδίνη, που περιέχεται στα ξυλαράκια της κανέλλας έχει αντί - πηκτική ικανότητα , και πιθανόν συμβάλλει στην αποτροπή φραγής των αρτηριών από συγκόλληση των αιμοπεταλίων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να βοηθάει στην μείωση του κινδύνου εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου και στεφανιαίας νόσου.
•  Έχει επίσης φανεί, ότι η κανέλα περιέχει συστατικά, που αυξάνουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα και βοηθούν στην διαδικασία της χώνευσης, καθώς αυξάνουν τις γαστρεντερικές εκκρίσεις.
• Ο φλοιός αυτού του μπαχαρικού, είναι πηγή μετάλλων όπως καλίου, ασβεστίου, μαγγανίου, σιδήρου, ψευδαργύρου και μαγνησίου. Ο σίδηρος απαιτείται για τον κυτταρικό μεταβολισμό, το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυττάρων και των σωματικών υγρών, που βοηθά στη φροντίδα του καρδιακού ρυθμού και της πίεσης του αίματος. Το μαγγάνιο και ο χαλκός χρησιμοποιούνται από το σώμα ως συν-παράγοντες για την δράση του αντιοξειδωτικού ενζύμου, υπεροξειδική δισμουτάση
• Περιέχει βιταμίνη Α, νιασίνη, παντοθενικό οξύ, και πυριδοξίνη.
• Η κανέλα περιέχει επίσης φλαβονοειδείς φαινολικές ενώσεις και αντιοξειδωτικά όπως καροτένια, ζεαξανθίνη, λουτείνη και κρυπτοξανθίνες.

Επιλογή και Συντήρηση
Η κανέλα είναι διαθέσιμη στην αγορά, είτε με τη μορφή στικ (καλάμι) ή σαν σκόνη. Το προϊόν καλής ποιότητας έχει ένα γλυκό άρωμα. Προτιμείστε να αγοράζετε ολόκληρα ραβδιά αντί για σκόνη, γιατί πολλές φορές μπορεί να είναι νοθευμένη και με άλλες πικάντικες σκόνες. Οι ράβδοι πρέπει να είναι, συμπαγείς, με ελαφρύ καφέ χρώμα σε ότι αφορά στην ποικιλία Κεϋλάνης ή σκούρο καφέ για την ποικιλία Ινδονησίας.
Τα ολόκληρα ραβδιά, θα πρέπει να φυλάσσονται σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, σε αεροστεγή γυάλινα δοχεία. Έτσι, μπορούν να συντηρηθούν για πολλούς μήνες και μπορούν να αλέθονται όταν απαιτείται. Η σκόνη κανέλας πρέπει να φυλάσσεται στο ψυγείο σε αεροστεγή δοχεία και πρέπει να χρησιμοποιείται όσο το δυνατόν νωρίτερα, δεδομένου ότι χάνει τη γεύση και το άρωμα γρήγορα.

Χρήσεις
Για να διατηρηθεί το άρωμα και η γεύση άθικτα, η κανέλα πρέπει να αλέθεται, λίγο πριν από την παρασκευή φαγητών και να προστίθεται την τελευταία στιγμή στις συνταγές, γιατί το παρατεταμένο μαγείρεμα οδηγεί στην εξάτμιση των αιθέριων ελαίων.

• Σε όλο τον κόσμο, ο φλοιός χρησιμοποιείται ευρέως σαν καρύκευμα και για αρώμα. Χρησιμοποιείται για την παρασκευή πολλών γλυκισμάτων όπως (μηλόπιτα και βουτήματα κανέλλας, γλυκά ψωμάκια, αρτοσκευάσματα, πικάντικο γλυκό, τσάι, ζεστή σοκολάτα και λικέρ)
• Κομμάτια κανέλας έχουν χρησιμοποιούνταν για την προετοιμασίας της πολλών δημοφιλών πιάτων της ασιατικής και κινέζικης κουζίνας από τους αρχαίους χρόνους.

Η κανέλα χρησιμοποιείται και για ιατρικούς σκοπούς και την συναντάμε συχνά στην παραδοσιακή ιατρική. Και σήμερα τα αιθέρια έλαιά της βρίσκουν χρήση σε ιατρικές εφαρμογές , αλλά και στην αρωματοποιία.

Προσοχή!
Σε ορισμένα άτομα, η κανέλα μπορεί να προκαλέσει πνιγμό, αναπνευστική δυσχέρεια και άλλα προβλήματα υγείας. Τα άτομα αυτά πρέπει να συμβουλεύονται οπωσδήποτε τον γιατρό τους