Γεύσεις Μινωϊτών, γεύσεις διαχρονικές!

Κείμενο: Ιωάννης Χ. Λάππας

cretanfoodnews.gr

Οι γνώσεις μας για την κουζίνα των Μινωιτών είναι ελάχιστες. Γνωρίζουμε τα υλικά που είχαν στην διάθεσή τους από επιγραφές και αναπαραστάσεις και αυτά που κατανάλωναν από ευρήματα. Γνωρίζουμε τέλος το περιεχόμενο κάποιων μαγειρικών σκευών από τεστ DNA. Δεν έχουμε όμως καμία πληροφορία για τον τρόπο παρασκευής τους.

Μπορούμε βέβαια να κάνουμε υποθέσεις από σκεύη που χρησιμοποιούσαν και από μεταγενέστερες περιγραφές πιάτων με τα ίδια υλικά. Για παράδειγμα το γουρουνάκι με τα δαμάσκηνα και το κυδωνάτο είναι φαγητά που περιέγραψε ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης (150 μ.Χ.) και διατηρούνται μέχρι σήμερα σχεδόν αναλλοίωτα.

Οίνος χωρικής οινοποίησης από Λιάτικο, αρωματισμένος με δάφνη και λεβάντα (Εύρημα 1200 π.Χ.).
Για τα Μινωικά κρασιά δεν μπορούμε σήμερα να είμαστε υπερήφανοι, μια και η τεχνογνωσία της εποχής ήταν ακόμα σε βρεφική ηλικία. Επιλέξαμε για επίδειξη ένα σχετικά φρέσκο κρασί από την τοπική ποικιλία «Λιάτικο», το αρωματίσαμε με λεβάντα και δάφνη (με βάση ένα από τα αρχαιολογικά ευρήματα σε τριποδικό αγγείο) και σας το προσφέρουμε νερωμένο σαν πρώτη γεύση. Στην συνέχεια, θα απολαύσετε δημιουργίες των απογόνων των Μινωιτών.
 

Α. Άρτος 
Ψωμί μιγάδι, με γλυκάνισο και κύμινο

 «Άρτος κριθής τε σίτου, ανίσου επίσπαστος»
Παξιμάδι κρίθινο

 «Άρτος δίπυρος» Δειπν. Θ. 402,67,f
Ψωμί σταρένιο με σησάμι

 «Άρτος σησαμόεις»
Επιλέξαμε ψωμί σταρένιο και μιγάδι, με σησάμι και γλυκάνισο αντίστοιχα που παρασκευάστηκαν για το δείπνο μας.

Β. Όψον 
Ελαιόλαδο αρωματισμένο με κορίανδρο

Ελαιόλαδο αρωματισμένο με δυόσμο

Σταφιδοελιές

Ελιές μαρινάτες σε οξύμελι και θύμο

Φρέσκος ξινόχοντρος

Ξίγαλο Σητείας με σησάμι

Τα ελαιόλαδα είναι αρωματισμένα με κορίανδρο και δυόσμο, όπως τα λάτρευαν οι Μινωίτες (άφθονες γραπτές αναφορές). Ξέρουμε ότι είχαν πλούσια τυροκομία, τόσο από ευρήματα, όσο και από ιστορικές αναφορές, αλλά δεν ξέρουμε τι τυριά είχαν. Για αρχή επιλέξαμε δύο σύγχρονα φρέσκα παρασκευάσματα, για το τέλος γιαούρτι.

Γ. Ορεκτικά - Appetizers
Μανιτάρια ψητά στη σχάρα με θυμάρι και κοκκάρι βρασμένο-καραμελωμένο σε οινόμελι.

 «Βολβοί μετά μυκήτων οπτών εν οινομέλιτι» Δειπv. Θ 368,5,c
Τα μανιτάρια και οι βολβοί ήταν αγαπημένα εδέσματα. Τα συνδυάσαμε σε ένα πιάτο, εμπνευσμένοι από μια συνταγή του Αθήναιου. Δυστυχώς, λόγω εποχής, τα μανιτάρια δεν είναι άγρια και οι βολβοί αντικαταστάθηκαν από κοκκάρι.

«Φυλλώδη λαχανικά με χόντρο και σταφύλι»

Με βάση ένα εύρημα τριποδικής χύτρας δημιουργήσαμε ένα «ρυζότο» με χόντρο, με φυλλώδη λαχανικά και φρούτα και μία από τις σαλάτες.

Ξιφίας σχάρας με σκορδαλιά από ρεβύθια.

 «Ξιφίας οπτός μετά μυττωτού ερεβίνθων» Δειπν. Z,295,44,b
Ο Αθήναιος αναφέρει πολλές συνταγές μυττωτών. 

Κουκόφαβα με κάππαρη και κρεμμύδι

Από τα αγαπημένα πιάτα των Μινωιτών

Χοχλιοί μπουμπουριστοί

Μια απλή σύγχρονη λιχουδιά που την φανταζόμαστε διαχρονική

Ε. Σαλάτες - Salads

Οι δύο είναι από συνταγές του Αθήναιου.

Χορταρικά με χόντρο, τυρί και καρπούς

 «Χόνδρος τυρόεις μετά χλόης και ηδυσμάτων» Δειπν. ιΔ,642,50,e

Ελιές με χόρτα και γαύρο μαρινάτο

 «Αφύαι μετά χλόης και αλμάδες ελαίαι» Δειπν. Ζ 293,41,e

Λάχανο, σέλινο, παντζάρι, ελιές, σταφίδες, ρόδι, αμύγδαλα φρέσκα, κύμινο, ντρέσιν γιαουρτιού

Ζ. Κρέας 
Και οι τρεις συνταγές είναι βασισμένες σε αρχαιολογικά ευρήματα της Μινωικής εποχής. Οι δύο πρώτες έχουν περιγραφεί και από τον Αθήναιο και έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα σχεδόν αναλλοίωτες. Η τρίτη, είναι νέα γεύση για μας.
 
Γουρουνάκι στη γάστρα με πράσα και δαμάσκηνα

Δελφάκιον πνικτόν μετά κοκκυμήλων Δειπν. Θ383,30,c

Αρνάκι κυδωνάτο σε σάλτσα σύκων

 «Αμνός μετά κυδωνίων μήλων εν τρίμματι σύκων» Δειπν. 359,59,i

Αίγα με φακές και μέλι
 
Ε. Επιδόρπια

Γάστριν 
Ο πρόγονος του μπακλαβά. Αναφέρεται από τον Αρχέστρατο (4ος π.Χ αιώνας) σαν χαρακτηριστικό κρητικό γλύκισμα. Περιέχει πιπέρι καιπαπαρουνόσπορο.

Πλακούντες διάφοροι: Σταφιδωτά, Πατούδα, Μουσταλευριά
 
Γιαούρτι με γλυκό κουταλιού καρυδάκι, σταφύλι, κυδώνι